Achter de schermen bij de VoorleesExpress: vrijwilligers aan het woord
De VoorleesExpress geeft extra aandacht aan gezinnen met kinderen van 2 tot en met 8 jaar die moeite hebben met taal. Twintig weken lang komt er elke week een vrijwilliger bij hen thuis om voor te lezen. Zo breiden de kinderen hun woordenschat uit, ontwikkelen ze hun taalgevoel en ontdekken ze, samen met hun ouder(s), hoe leuk boeken zijn. De ouders krijgen handvatten om taal- en leesplezier blijvend een vaste plek in het dagelijks gezinsleven te geven. We gaan in gesprek met een voorleesvrijwilliger en vrijwilligerscoördinator.
Als voorleesvrijwilliger bij de VoorleesExpress kom ik wekelijks bij een gezin thuis om voor te lezen. In onze maatschappij is lezen cruciaal. Iedereen kan zijn steentje bijdragen om kinderen die dat nodig hebben hierbij te ondersteunen. Dat doe ik nu ik gepensioneerd ben als vrijwilliger bij de VoorleesExpress. Er loopt een “rode draad” van vrijwilligerswerk door mijn leven. Het biedt mij de kans om zinvolle activiteiten te ontwikkelen en het geeft me persoonlijk ook erg veel voldoening als ik zie dat mijn inzet het beoogde effect heeft. Ook in dit vrijwilligerswerk ervaar ik dit. Bij de VoorleesExpress lees je niet alleen voor aan een kind, maar ontmoet je natuurlijk ook de ouder(s). Zij tonen erg veel waardering dat ik hun kind wil helpen. Voorlezen is plezier voor twee. Het is leuk te ervaren als ouders door jouw betrokkenheid zelf ook gaan voorlezen.
Het mooiste aan dit vrijwilligerswerk vind ik toch het enthousiasme van de kinderen zodra ik de deur binnenstap. Je biedt een kind een uur lang alle aandacht. Hoe heerlijk kan dat zijn. Wekelijks heb ik sinds oktober 2019 een 5-jarig meisje uit Brazilië voorgelezen. Ze woonde twee jaar in Eindhoven en is in mei 2019 met haar ouders naar Dommelen verhuist. Via de school is zij doorverwezen naar de VoorleesExpress. Als voorlezer probeer ik een kind een groot aanbod van voorleesboekjes te bieden, waardoor het kind in aanraking komt met veel nieuwe woorden. Tussendoor doe ik een spelletje, zing ik liedjes en maken we een tekening over het verhaal. Ik hoop te bereiken dat de woordenschat van het Nederlands daardoor groter wordt. Het meisje waar ik kom is zeer leergierig. Op school heeft ze al woordjes en letters geleerd. Het voorlezen werkt stimulerend. De kinderen gaan boeken leuk vinden en binnen het gezin wordt het vanzelfsprekend om naar de bibliotheek te gaan. Net voor de zomervakantie hebben we het traject in dit gezin afgesloten. Na de zomervakantie start het meisje in groep 3. Ze kan niet wachten om zelf te leren lezen en heeft een paar boeken waar ze heel erg trots op is. Een mooi resultaat.
Als vrijwilligerscoördinator ben ik van begin tot eind bij het project betrokken. Zo help ik de projectleider met de werving van vrijwilligers en ondersteun ik haar bij het leggen van contacten met scholen waar we vertellen over de VoorleesExpress, zodat we zoveel mogelijk kinderen kunnen helpen. Voor nieuwe voorleesvrijwilligers verzorg ik samen met de projectleider ook een training, waarbij ze alles leren over voorlezen en het project. Het project bestaat uit 20 sessies met elke week een ander thema, zoals ‘creatief met taal’ of ‘ouders betrekken’. Na afloop van de training krijgen alle vrijwilligers een inlog voor de website van de VoorleesExpress, waar ze per sessie tips en adviezen terug kunnen vinden. Toch is het in de praktijk soms een uitdaging, want elke situatie is natuurlijk anders. Als vrijwilligers toch ergens tegenaan lopen of vragen hebben, kunnen ze altijd bij me terecht. Zoals bijvoorbeeld hoe je een heel verlegen kindje, of juist een kind met ADHD het beste kunt benaderen.
De mooiste momenten vind ik de intervisiebijeenkomsten die we twee keer per jaar houden met alle vrijwilligers samen. Hier delen we onze ervaringen en ideeën met elkaar. Het zijn iedere keer weer fijne inspirerende momenten, waarop je de binding voelt met elkaar én met het project. Omdat ik ook vrijwilliger in de Bibliotheek zelf ben, zie ik mijn voorlezers ook wel eens langskomen met het kind wat zij begeleiden, dat hoort namelijk ook bij het project en sluit ik wel eens aan bij de feestelijke afsluiting van het traject van een gezin. Zo leuk om te zien hoe de kinderen met trotste gezichten hun diploma en boekje in ontvangst nemen.
Deze rol als coördinator past echt goed bij me. Na 30 jaar in de commerciële labwereld te werken heb ik het roer omgegooid. Middels vrijwilligerswerk zoek ik nu uit wat me echt blij maakt. Ik merk dat iets doen wat écht van betekenis is en waarin ik allerlei mensen ontmoet goed bij me past. Elke voordeur heeft natuurlijk zijn eigen verhaal. Veel gezinnen zijn bijvoorbeeld expats of vluchtelingen, waarvan de ouders niet Nederlandstalig zijn. In deze gezinnen help je niet alleen het kind, maar ook de ouders. We proberen op creatieve manier en vol plezier met taal bezig te zijn, zoals met spelletjes en liedjes. Zo vertelde één van de voorlezers dat zij samen met het gezin gekookt heeft, waarbij ze het hele recept en alle ingrediënten in het Nederlands doornamen. Veel ouders zijn blij verrast met de hulp die de voorlezers geven, niet alleen aan hun kind, maar ook aan henzelf, zodat zij als het traject afgelopen is het voorlezen voort kunnen zetten. Ook het gratis lidmaatschap voor kinderen bij de Bibliotheek wordt erg gewaardeerd.
Ik blijf het bijzonder vinden hoe snel kinderen het oppikken en hoeveel impact het project heeft. Bij de evaluaties aan het einde van het traject, hoor ik steeds weer dat kinderen flinke stappen voorwaarts maken, wat ook terug te zien is in hun schoolresultaten. Niet alleen op het gebied van lezen betekent dit project veel. Veel voorlezers krijgen echt een band met de kinderen. Er ontstaan zoveel mooie dingen, één van mijn voorlezers gaat bijvoorbeeld wekelijks blijvend met haar vroegere voorleeskind naar de bibliotheek. Ik vind het een pracht van een project!